توصیف زبانشناختی گویش جمی

در این پژوهش، توصیفی زبانشناختی از گویش جمی ارائه شده است که به بررسی آوایی، صرفی و نحوی این گویش می پردازد. این گویش در شهرستان جم در جنوب شرقی استان بوشهر صحبت می شود. بر اساس شواهد موجود این گویش به گویش های ایرانی دسته ی جنوب غربی تعلق دارد. تا آنجایی که اطلاع در دست است تا کنون بر روی این گویش مطالعه ای صورت نگرفته است و همین امر می طلبد که بدان پرداخته شود. شیوه ی پژوهش به صورت انجام مصاحبه، بیان داستان ها و رویدادهای تاریخی و ضبط گفتار آزاد می باشد و جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش را افراد مسن کم سواد یا بی سواد تشکیل می دهند که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. در بررسی آواشناسی این گویش واج ها، ساختار هجایی، فرایند های آوایی و واحد های زبر زنجیری بررسی شده اند. عدم استفاده از واج های /?/ (ق) و /?/ (ژ)، کاربرد گونه ی سایشی واج /d/ و کاربرد فرایند آوایی حذف در مقیاس گسترده از ویژگی های بارز آوایی این گویش است. در تحلیل ساختواژی به انواع طبقات واژگانی و نحوه ی ساخت واژه پرداخته شده است. در توضیح ویژگی های صرفی اسم به نشانه های متعدد معرفه که منحصر به این گویش می باشند اشاره شده است. وجود ضمایر منفصل ملکی و پیشوندهای فعلی /vâ/ و /var/، ساخت های متمایز فعل مجهول و عدم کاربرد اعداد ترتیبی با پیشوند/-omin/ (ـُ مین) و زمان آینده از دیگر ویژگی های صرفی این گویش می باشد. در مطالعه ی ساختار نحوی این گویش انواع گروه ها، انواع جملات و بند ها تحلیل شده اند.